Was het Icesave-fiasco te vermijden?
Invoering
Dit artikel analyseert zowel de risicomanagementaspecten die bij alle marktpartijen bekend waren als het regelgevingskader voor risicomanagement dat bestond vóór de Icesave-goedkeuring door DNB in mei 2009. Het doel van deze analyse is om te proberen te begrijpen of toezichthouders en DNB fulfilled identify al hun middelen uitgeput en grondig alle informatie geanalyseerd die beschikbaar was op het moment van het verlenen van bankvergunning aan Icesave in Nederland.
Op het moment van de implosie van Icesave experienced de bank meer dan 100.000 rekeningen en meer dan 1, 7 miljard euro gestort, maar volgens de plannen van Landsbanki vóór de lancering van Icesave verwachtte ze tegen het einde van 2008 slechts ongeveer 400-500 miljoen euro. Het lijkt erop dat DNB weinig kan doen om de explosieve groei van Icesave in de eerste maanden van haar operatie te voorkomen.
Onlangs is op verzoek van de Tweede Kamer een rapport gepubliceerd doorway twee wetenschappers, DeMoor-Van Vugt en Du Perron van de Universiteit van Amsterdam. Het rapport presenteerde in chronologische volgorde alle gebeurtenissen die leidden tot de nationalisatie van Landsbanki (de moederbank van Icesave) en analyseerde de acties van toezichthouders in zowel Nederland als IJsland achieved betrekking tot het verlenen van bankvergunning aan Icesave. Het rapport was vooral gericht op de juridische aspecten van het verlenen van de bankvergunning, met analyse van het Europese paspoortregime en het thuis-/gastlandmodel.
Door het verlenen van de vergunning werd Icesave opgenomen in het Nederlandse depositogarantiestelsel, hoewel het thuisland (IJsland) verantwoordelijk was voor de regulering van de Landsbanki-groep. De IJslandse toezichthouder keek vooral naar de rapporten op groepsniveau, die periodiek werden ingediend en solide liquiditeitsbuffers vertoonden en strenge stresstests doorstonden.
Het feit dat DNB de vergunning verleende gaf de financial institution het kwaliteitsimago. De auteurs benadrukken dat DNB niet in excess of de juridische instrumenten beschikte om de vergunningverlening tegen te houden, maar als er minder gunstig was gehandeld en meer tijd was besteed aan het analyseren en stellen van lastige vragen, was de hele ramp misschien voorkomen.
De belangrijkste aanbeveling van het rapport is dat de Europese regelgeving ingrijpend moet worden herzien, om te voorkomen dat een land het risico draagt van faillissement van een financiële instelling (via een depositobeschermingsstelsel), maar weinig macht heeft om een dergelijke instelling te reguleren.
Het verschil tussen International Department as opposed to dochteronderneming uitgelegd
Een filiaal van een buitenlandse bank is verplicht de regels van zowel het thuisland als het gastland te volgen. Omdat de kredietlimieten van buitenlandse filialen gebaseerd zijn op het kapitaal van de moederbank, kunnen buitenlandse banken meer leningen verstrekken dan dochterbanken. Dat was waarschijnlijk de belangrijkste reden waarom Icesave als filiaal is gestart en niet als dochteronderneming.
Het risicomanagementraamwerk voorafgaand aan het verlenen van een bankvergunning aan Icesave-activiteiten in Nederland
Laten we nu overgaan van het juridische naar het risicobeheerkader dat bestond vóór de verlening van de banklicentie aan Icesave.
Liquiditeitsregelingen zijn nationaal gebaseerd volgens het principe van de verantwoordelijkheid van het “gastland” (hoewel in sommige gevallen de taak, maar niet de verantwoordelijkheid, van het toezicht op bijkantoren wordt gedelegeerd aan de toezichthouder van het thuisland).
De risicobeoordelingsmethode die DNB gebruikt, Company genaamd, is een soort scorekaartenmodel. Op foundation van de Firm-rating stelt DNB het risicoprofiel van een instelling large, wat kan leiden tot een licht of zwaar toezichtregime. Een filiaal van een EU-bank heeft volgens dit model een zeer klein risicoprofiel omdat het geld kan opvragen bij de moederbank in de EU[1].
Volgens deze methode houdt DNB toezicht op liquiditeits- en integriteitsrisico’s, die beide als beperkt zijn ingeschat. Tegen die tijd, februari-mei 2008, moesten de Basel II-vereisten al geïmplementeerd zijn en werd Landsbanki geïnformeerd in excess of de vereisten.
Laten we nu eens kijken naar het liquiditeitsrisico van Landsbanki op dat second.
Het oorspronkelijke Bazel II-akkoord bevatte geen liquiditeitsvereisten en een doc satisfied de naam “Liquidity Threat: Management and Supervisory Problems” van februari 2008 was de belangrijkste bron bij het definiëren van het liquiditeitsrisicokader.
In dat doc kwamen de volgende elementen aan de orde: liquiditeitsbeleid, stresstests, scenarioanalyses, noodfinancieringsplannen, limietstelling, rapportagevereisten en openbaarmaking
Vermeldenswaard is dat een belangrijke onderscheidende component tussen regimes de mate is waarin toezichthouders gedetailleerde limieten voorschrijven voor het liquiditeitsrisico en de verzekeringen die banken dienen aan te houden. Dit in tegenstelling tot een benadering die meer steunt op het herzien en versterken van de interne risicobeheersystemen, -methoden en -rapportages van banken.
De kernzin is: de toepassing van liquiditeitsregimes op foundation van lokaal bestuur of rechtspersoon vereist dat elke rechtspersoon voldoende robuust is 10 aanzien van externe schokken. Dit kan vereisen dat er lokaal een pool van liquide activa wordt aangehouden, of dat elke entiteit onafhankelijke toegang heeft tot voorwaardelijke liquiditeitslijnen.
Deze pool is door de DNB opgevraagd bij Landsbanki maar pas net voordat de Landsbanki instortte (september 2008).
Diversiteit in liquiditeitsregimes
Liquiditeitsregimes worden beïnvloed door beleidskeuzes van nationale autoriteiten satisfied betrekking tot de gewenste weerbaarheid van banken tegen liquiditeitsstress. Factoren zijn onder meer nationaal bepaalde, zoals insolventieregelingen, depositogaranties en krediet- en onderpandbeleid van de centrale lender, fulfilled inbegrip van intraday-, permanente faciliteit- of noodregelingen voor liquiditeitshulp, evenals de structuur van de banksector zelf.
Communicatie tussen toezichthouders
In de Europese Richtlijn Financiële Stabiliteit is een thuisland verplicht om bij bekende tekortkomingen call op te nemen met het betreffende gastland. Vreemd genoeg antwoordde de FME (IJslandse toezichthouder) op verzoek van DNB om meer uitleg te geven in excess of de explosieve groei van IJslandse banken en liquiditeitsproblemen in augustus 2008 als volgt: “.. Landsbanki’s enterprise is wholesome, funds amounts are powerful and it presteert goed in verschillende stress-tests die de FME toepast.” [2].
Rol van de toezichthouders bij het analyseren van de markttrends
In het Basel-doc dat het liquiditeitsbeheer regelt, werd duidelijk gesteld dat toezichthouders ter bescherming van lokale entiteiten de plicht hebben om de veerkracht van entiteiten binnen hun rechtsgebied te helpen waarborgen om lokale deposanten te beschermen.[3]
In het latere doc, uitgegeven in september 2008 achieved de naam “Principles for Audio”
Liquiditeitsrisicobeheer en toezicht” is er een duidelijkere beschrijving van de rol van toezichthouders satisfied de nadruk op de uitgebreide beoordeling van het algehele liquiditeitsrisicobeheerkader van een lender doorway de monitoring van een combinatie van interne rapporten, prudentiële rapporten en marktinformatie. De marktinformatie was een ontbrekende schakel in de analyse van Landsbanki. De belangrijkste Europese en Nederlandse banken hadden zich eind 2007 al teruggetrokken uit IJsland, omdat er meer rapporten binnenkwamen die erop wezen dat de IJslandse economie en banken erg snel groeiden en dat de zeepbel zeer binnenkort zou kunnen barsten. Swap price van IJslandse banken en specifiek Landsbanki waren zeer hoog op de interbancaire markt. Dit betekent dat tegenpartijen minder vertrouwen hebben bij deze banken dan bij andere banken. Vermeldenswaard is dat de Swap charge van Landsbanki erg hoog was, (zie een grafiek in de hechting).
De markt wist dus dat er iets mis was met de IJslandse banken, maar de toezichthouders waren blijkbaar niet op de hoogte of negeerden het marktgedrag schijnbaar.
Uitdagingen in liquiditeitsrisicobeheer en belangrijke risico-indicatoren
In bepaalde omstandigheden kunnen bedrijven ook satisfied uitdagingen worden geconfronteerd bij het overmaken van fondsen en effecten about grenzen en valuta’s, met identify op dezelfde dag. Instellingen die gecentraliseerd liquiditeitsbeheer uitvoeren, kunnen bijvoorbeeld afhankelijk zijn van valutaswapmarkten.
Als bijvoorbeeld de liquiditeitsreserve van een financial institution in bijvoorbeeld NL binnen een grensoverschrijdende groep wordt overgedragen naar IJsland waar de lokale entiteit een liquiditeitsschok krijgt, maar de overdracht het probleem binnen de groep niet oplost, wordt de lokale entiteit in NL zal waarschijnlijk onder zware druk komen te staan en zal geen liquiditeitsbuffer hebben om faillissement te voorkomen. In dat geval bevinden deposanten in NL zich in een potentieel slechtere positie dan voor de overdracht. Als de overdracht er echter in slaagt het probleem op te lossen, en er is geen besmetting van de reputatie, dan zouden deposanten in IJsland beter af zijn en die in NL niet slechter af.
Een bank moet ook een reeks belangrijke risico-indicatoren of KRI’s ontwerpen om het ontstaan van verhoogde risico’s of kwetsbaarheden in haar liquiditeitsrisicopositie of potentiële financieringsbehoeften te identificeren. Dergelijke vroegtijdige waarschuwingsindicatoren moeten eventuele negatieve traits identificeren en aanleiding geven tot een beoordeling en mogelijke reactie doorway het management om de blootstelling van de bank aan het opkomende risico te beperken.
Indicatoren voor vroegtijdige waarschuwing kunnen kwalitatief of kwantitatief van aard zijn en omvatten, maar zijn niet beperkt tot:
o snelle groei van activa, vooral wanneer gefinancierd satisfied potentieel volatiele verplichtingen
o toenemende concentraties in activa of passiva
o toename van valutamismatches
o afname van gewogen gemiddelde looptijd van verplichtingen
o herhaalde incidenten van posities die interne of wettelijke limieten naderen of overschrijden
o negatieve traits of verhoogd risico in verband achieved een bepaalde productlijn, zoals toenemende achterstallige betalingen
o aanzienlijke verslechtering van de inkomsten, de kwaliteit van de activa en de algehele financiële toestand van de bank
o negatieve publiciteit
oa ranking downgrade
o koersdalingen of stijgende schuldenlast
o toenemende spreads op schulden of credit-default-swap
o stijgende wholesale- of retailfinancieringskosten
o tegenpartijen die aanvullende zekerheden beginnen te vragen of vragen voor kredietblootstellingen of die zich verzetten tegen het aangaan van nieuwe transacties
o correspondentbanken die hun kredietlijnen opheffen of verminderen
o toenemende uitstroom van retaildeposito’s toenemende aflossingen van cd’s vóór de vervaldatum
o moeilijk toegang krijgen tot financiering op langere termijn
o moeilijkheden bij het plaatsen van kortlopende schulden (bv. business paper).
Naar mijn mening stonden veel van deze KRI’s in de keuringsperiode in de eerste helft van 2008 in het rood.
Op 17 december 2009 heeft het Bazels Comité voor bankentoezicht (BCBS) twee consultatieve documenten uitgegeven die bedoeld zijn om reduce uit de financiële crisis toe te passen om de kapitaal- en liquiditeitskaders voor banken te versterken en grensoverschrijdende toezichtbenaderingen te harmoniseren. Het centrale doel van deze herzieningen is de nadruk te leggen op het aanhouden van kapitaal van hogere kwaliteit en de pool van risico’s die het moet ondersteunen te vergroten.
Conclusie.
Het is zeker dat de IJslandse autoriteiten verantwoordelijk zijn voor de ineenstorting van Icesave, maar ook de Nederlandse en Britse autoriteiten omdat ze Icesave op hun markten hebben laten opereren zonder enough regulering en toezicht op haar activiteiten of de gevolgen van een ineenstorting in te schatten ( niettegenstaande de Europese paspoortregels waardoor Icesave op die markten kon opereren).
De feitelijke CDS-spreads, de Basel II-werkregels voor risicobeheer die de DNB voorschrijven een geïntegreerde risicobeoordeling te doen, inclusief Landsbanki en het valutarisico, de problemen met de leningen van IJslandse banken bij de Luxemburgse Centrale Bank, de verschillende ‘waarschuwingen’ ‘ rapporten about IJslands bankieren doorway marktpartijen en het gebrek aan reserves bij de IJslandse Centrale Financial institution waren allemaal redenen genoeg om in ieder geval meer dan een formele procedurele benadering te volgen bij het verlenen van de bankvergunning aan Icesave.
Stuur uw opmerkingen naar: information@globalriskconsult.com
Geschreven doorway Boris Agranovich