Ierland, een land dat bekend staat om U2 en Guinness, staat in de zakenwereld meer bekend als een belastingparadijs. Ierland zit in dezelfde groep als Luxemburg en Bermuda; landen zonder fysieke middelen en zonder menselijk kapitaal. Ze maken echter gebruik van hun bedrijfsregelgeving om bedrijven aan te trekken door een ondernemingsvriendelijk klimaat te bieden en lage belastingheffing op opgerichte bedrijven.
Neem Ierland, dat al een tijdje onder het internationale vizier ligt vanwege zijn “Double Irish” belastingwet (“Dutch sandwich” in Nederland), en nee dat is geen drankje. Deze kleine maas in de wet is de reden waarom Apple maar liefst 2% betaalde op zijn winst in Ierland, waar het vennootschapsbelastingtarief 12,5% is. De sleutel tot de wet is het feit dat moedermaatschappijen en dochterondernemingen afzonderlijke juridische en fiscale entiteiten zijn.
Als bedrijven goederen en diensten op armlengte afstand van elkaar zouden kunnen verplaatsen, zou het dan niet goed zijn om de winsten te kanaliseren naar een land met een laag of 0% belastingtarief.
Stel je bijvoorbeeld dochteronderneming X in Ierland voor en manager Y die het beheert in belastingparadijs Bermuda. Elke keer dat de dochteronderneming winst maakt, wordt deze overgedragen aan Y. Daarom wordt ze minder of helemaal niet belast – aangezien die winst telt als de winst van Manager Y. Aangezien het niet nodig is om het kapitaal terug naar de VS te repatriëren, resulteert dit in een laag enkelvoudig belastingtarief. Als de dochteronderneming in een land als de VS was gevestigd, zou diezelfde dochteronderneming graag worden geconfronteerd met een belastingaanslag van ongeveer 40%. Dit verklaart de grote cashpositie die Apple in het buitenland heeft, veel meer dan de cashpositie in de VS.
Natuurlijk kan niet elk bedrijf profiteren van deze dubbele Ierse maas in de wet. De regels komen vooral ten goede aan technologie- en farmaceutische bedrijven. Waarom? Omdat deze bedrijven intellectueel eigendom bezitten. Waarom is dat belangrijk? Bij het overdragen van de winst van dochteronderneming X naar Y heeft het bedrijf een “legitieme” reden nodig om Y te betalen. Zelfs de regels stellen dat bedrijven niet zomaar winsten van Ierland naar een laagbelastingparadijs kunnen overhevelen met als enig doel lagere belastingen te betalen. De maas in de wetgeving is om een legitieme reden te bedenken om Manager Y in Bermuda te moeten betalen.
De strategie is dus om Manager Y het intellectuele eigendom te laten worden en vervolgens wordt een “royalty”-contract tot stand gebracht tussen X en Y. Op deze manier stuurt dochteronderneming X de royalty’s naar Y en telt daarbij als de winst van Y en een kostenpost voor X.
Gelukkig zijn diamanten voor altijd, maar belastingparadijzen niet. In 2015 heeft Ierland de dubbele Ierse belastingwet ongedaan gemaakt en vereist nu dat in Ierland gevestigde bedrijven fiscaal ingezetenen zijn van Ierland. Voor bedrijven die vóór de ruling zijn opgericht, krijgen ze tot 2020 5 jaar extra van de voordelen van de wet. Dit betekent echter niet het einde van een tijdperk voor deze bedrijven, aangezien het vennootschapsbelastingtarief in Ierland nog steeds 4 keer lager is. dan die van de VS. Google zegt dat ze zich blijven inzetten voor Ierland.